Σάββατο 16 Ιανουαρίου 2016

Στην έρημο του Αγίου Όρους

Χειρ Αγγέλου Ακοτάντο , πρώτο μισό 15ου αιώνα , ενετοκρατούμενη Κρήτη

Η τρίτη επίσκεψη μας στο Άγιον Όρος  και αυτή την φορά με διαφορά ενός χρόνου και πάλι μας έφερε προπαραμονή πρωτοχρονιάς στην αθωνική πολιτεία .
Η παρέα των τεσσάρων φίλων, του Δημήτρη για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά (ο γιατρός της παρέας), του Ηλία, του Μιχάλη και του Χάρη .


Περάσαμε την νύχτα του Σαββάτου στην Ουρανούπολη και το πρωί της Κυριακής επιβιβαστήκαμε στο " Άξιον Εστί "  για την Δάφνη.
Είχαμε συννεφιά με λίγο υγρασία και αρκετά σκαμπανεβάσματα στην φαινομενικά ήρεμη θάλασσα χωρίς επιφανειακά κύματα όμως .
Την "ρεστία " όπως την αποκάλεσε ο Χάρης ...


Το πλοίο έπιασε στον πρώτο αρσανά της Δοχειαρίου αφήνοντας μόνο δύο άτομα και έφυγε αμέσως για την "ρώσικη" αναγγέλοντας από τα μεγάφωνα ότι δεν θα πιάσουμε στις Ζωγράφου και Φιλοθέου λόγω καιρού.
Μετά την Παντελεήμονος φάνηκε και η Δάφνη.
Τρέξαμε μόλις έπεσε η μπουκαπόρτα να προλάβουμε την ανταπόκριση του μικρού λεωφορείου για τις Καρυές , την πρωτεύουσα , την αθωνική πολιτεία .


Στην βρύση της Μονής Κουτλουμουσίου
Άγιος Δημήτριος ο Μυροβλύτης - Μανουήλ Πανσέληνος, Πρωτάτο, περίπου 1290 μ.Χ.
Το μικρό λεωφορείο γέμισε γρήγορα και ξεκίνησε παίρνοντας την ανηφόρα μέσα από το ασυνήθιστα για την εποχή- φθινοπωρινό τοπίο λίγο πριν την νέα χρονιά με το παλαιό ημερολόγιο όπως εδώ και αιώνες συνηθίζεται εδώ σε αυτή την χερσόνησο .

Όσιος Πέτρος ο Αθωνίτης , έργο του Μανουήλ Πανσέληνου γύρω στο 1290 , Καρυές , Ναός της Κοίμησης ( Πρωτάτο ) 
Φθάνοντας στην αθωνική πολιτεία πρώτος σταθμός το προσκύνημα στο Πρωτάτο.
Μυστηριακή ατμόσφαιρα ανάμεσα στις μοναδικές φιγούρες του Πανσέληνου και στο Άξιον Εστί.
Αμέσως μετά στον παραδοσιακό μικρό φούρνο με την ζεστή χειροποίητη τυρόπιτα πριν ξεκινήσει η πορεία μας προς το Κουτλουμούσι και μετά την Παναγούδα .

Η Φοβερά Προστασία στον Πρόναο του καθολικού της Μονής Κουτλουμουσίου .
Στην Κουτλουμουσίου η χαρακτηριστική εικόνα του βρέφους που τρομάζει βλέποντας τα σύμβολα της σταύρωσης , "η φοβερά προστασία " όπως λέγεται και αμέσως μετά το μονοπάτι για την καλύβη του Παϊσιου .



Νερό και λουκούμι στην είσοδο της καλύβης του γέροντα Παϊσιου 

Παναγούδα , η καλύβη του γέροντα Παϊσιου


Είχα την αίσθηση ότι αυτήν την φορά η απόσταση για την Παναγούδα ήταν πολύ μικρότερη 
ή ίσως βρεθήκαμε εκεί γρηγορότερα από ότι θυμόμουν από πέρυσι .
       Γλυκό το λουκουμάκι και δροσερό το νεράκι στην είσοδο της καλύβης , μετά την μικρή μας                αυτή στάση φύγαμε αθόρυβα χωρίς να ενοχλήσουμε προς την Ιβήρων.







 Θύμιζε πίνακα ζωγραφικής το μονοπάτι που μετά από πολλές τραβέρσες και ανηφόρες στο μεγαλύτερο μέρος του πέρναγε πάνω από δύο ποτάμια, εκεί συναντήσαμε τα πρώτα εγκαταλελειμμένα κτίσματα-κελιά με τα μικροσκοπικά τους εκκλησάκια, λίγο πριν εμφανιστεί μπροστά μας μέσα από τα φυλλώματα το εντυπωσιακό βυζαντινό κάστρο της Ιβήρων.


Περάσαμε την επιβλητική πύλη και δροσιστήκαμε στην βρύση της μονής λίγο πριν περάσουμε στο αρχονταρίκι .




Αμέσως μετά όταν τακτοποιηθήκαμε στα δωμάτια και μας έγινε γνωστό το πρόγραμμα κατεβήκαμε στην τράπεζα για φαγητό και μετά το απόδειπνο.



Μετά το απόδειπνο θα ξεκουραζόμασταν γιατί το εγερτήριο ήταν νωρίς στις 2.30 π.μ
και μετά πάλι στις 5.00 π.μ η λειτουργία .
Βγαίνοντας από το καθολικό  επισκεφθήκαμε το μουσείο της μονής που μέσα στα σπάνια ιστορικά εκθέματα , χρυσόβουλα βυζαντινών αυτοκρατόρων, ρούχα, άμφια, δωρεές αυτοκρατόρων στην μονή, δερματόδετα σπάνια χειροποίητα βιβλία, σπάνια αντικείμενα , σταυροί και μεταξύ αυτών η μοναδική εικόνα από τον μεγάλο αγιογράφο Θεοφάνη τον Κρη η "άκρα ταπείνωση".
Μοναδικό μουσείο σε ένα πολύ ιδιαίτερα προσεγμένο χώρο που πραγματικά φιλοξενεί μια πολύ μεγάλη πολιτιστική κληρονομιά.
Αρτιότατη και η επιμέλεια από τις προθήκες μέχρι τον φωτισμό στο κάθε αντικείμενο.

Άκρα ταπείνωση - α' μισό 16ου αι. μ.Χ. (Κρητική σχολή) - Mονή Iβήρων, Άγιον Όρος
Η επόμενη μέρα μας βρήκε νωρίς το πρωί πριν χαράξει στον δρόμο για την Μεγίστης Λαύρας.
Την ανατολή την "συναντήσαμε" έξω από το μοναστήρι, ο επόμενος σταθμός μας ήταν το "αγίασμα" του Οσίου Αθανασίου του Αθωνίτου κτήτορα της Λαύρας και ιδρυτή του μοναχισμού στο Όρος γύρω στο 960,  που ήταν κάπου στο 18ο χιλιόμετρο στα 22 που έπρεπε να διανύσουμε.

Αφήνοντας της Ι.Μ. Μεγίστης Λαύρας 

Μετά την ήρεμη μυσταγωγική πορεία μας και έχοντας την θάλασσα πάντα στα αριστερά μας, φθάσαμε στο αγίασμα.
Ανηφορίσαμε προς τα εκεί και σταματήσαμε να δροσιστούμε.
Τα επόμενα τέσσερα χιλιόμετρα ήταν τα τελευταία πριν αντικρίσουμε την πρώτη των μονών από μακριά πάνω από την θάλασσα.

Ι.Μ.Μεγίστης Λαύρας 


Το αγίασμα του Αγίου Αθανασίου του Αθωνίτου 
Περνώντας μέσα στην μεγάλη "πολιτεία "  παρατηρείς ότι πολλά από τα οικήματα της μονής είναι υπό ανακατασκευή.
Ανεβαίνοντας στο αρχονταρίκι μπορούσες να δεις γύρω σου όλα αυτά τα παλιά αντικείμενα που κάποια από αυτά είχαν το βάρος αιώνων επάνω τους.
Καφεδάκι, λουκουμάκι και ρακί, γράψαμε τα ονόματα μας στο βιβλίο περιμένοντας να μας τακτοποιήσουν στο δωμάτιο.
Μετά από λίγο θα έφτανε και ο Χρήστος ερχόμενος από Αγία Άννα, πέρυσι είχαμε ανέβει παρέα στον Άθωνα .
Βολευτήκαμε όλοι στο ίδιο δωμάτιο με θέα το ατέλειωτο μπλε της θάλασσας και ετοιμαστήκαμε να κατεβούμε στην τράπεζα .



Ιερά Μονή Μεγίστης Λαύρας 

Η τράπεζα της Λαύρας η παλαιότερη όλων, αγιογραφημένη από τους Κρήτες αγιογράφους, ένα πραγματικό έργο τέχνης.
Κόκκινο κρασί της μονής με γεύση μπαχάρι ,λίγο τυρί, σαλάτα και το πιο νόστιμο σπανακόρυζο που είχα δοκιμάσει .
Το απόγευμα το περάσαμε στο εκθετήριο της μονής και στον εξωτερικό περίβολο πριν κλείσει η μεγάλη πύλη.


Ι.Μ.Μεγίστης Λαύρας 

Οι γάτες μας ακολουθούσαν σε κάθε μας βήμα, όλα τα γατάκια στο Άγιον Όρος είναι ήμερα και κάποια από αυτά τόσο λαίμαργα που τρώνε και φρυγανιά .
Πέρασε η ώρα και πήγαμε στα δωμάτια να ξεκουραστούμε .

Η ανατολή στην αθωνική χερσόνησο πίνακας ζωγραφικής 




Στις εσχατιές του Όρους 


Η λειτουργία θα ξεκίναγε και πάλι στις 2.30 π.μ και αμέσως μετά την πρωινή τράπεζα θα φεύγαμε αμέσως γιατί η πορεία της επομένης θα περνούσε από την Ρουμάνικη με κατεύθυνση τον Άγιο Νείλο από το δύσβατο μονοπάτι και αμέσως μετά στα καυσοκαλύβια και στην συνέχεια θα ανηφορίζαμε μετά για το μονοπάτι του σταυρού και τελικό προορισμό της ημέρας την Αγία Άννα, οπότε όπως τα λογαριάζαμε θα φτάναμε οριακά πριν κλείσουν την πόρτα της σκήτης.

Παλαιό καμπαναριό στην Μ.Λαύρα 
Η πορεία μας λοιπόν την τρίτη ημέρα αφορούσε την έρημο του Αγίου Όρους.
Την επόμενη αμέσως μετά την τράπεζα αφήσαμε πίσω μας την πρώτη και παλαιότερη μονή του Όρους και πήραμε το μονοπάτι για τον Άγιο Νείλο.
Δύσβατο με αρκετή κλίση που ανά διαστήματα μας συντρόφευε η θέα της θάλασσας από αριστερά μας .
Στην έρημο του Αγίου Όρους



Μας αιφνιδίασε η θέα της ρουμάνικης σκήτης του Προδρόμου από ψηλά και σταματήσαμε για φωτογραφία.
Η παρέα με πολύ όρεξη πέρασε μετά τα πράσινα κομμάτια του μονοπατιού στην πετρώδη έρημο , τις εσχατιές του Όρους όπως τις αποκαλούν .
Βρεθήκαμε στο πετρώδες κομμάτι της ερήμου που σπάνια άκουγες κάποιον ήχο μέσα στην "απέραντη" σιωπή.
Μετά από αρκετή ώρα πλησιάσαμε κάποιες πέτρινες πεζούλες σηματοδοτώντας έτσι  ότι ήμασταν κοντά στον Άγιο Νείλο.
Αφήσαμε τα σακίδια στην πρώτη καλύβη που συναντήσαμε και πήραμε το κέρασμα από ένα σεβάσμιο γέροντα αγιογράφο , συντροφιά του στην απέραντη γαλήνη ήταν οι δύο γάτες του που πραγματικά δεν μας άφηναν να κάνουμε βήμα μόνοι μας .



Κατεβήκαμε από την στενή πέτρινη σκάλα καμιά εκατοστή μέτρα κάθετα στον απόκρυμνο βράχο για να βρεθούμε στο εντυπωσιακό σπήλαιο το Άγιου Νείλου με  μοναδική θέα στο βόρειο Αιγαίο , ο άνθρωπος που έζησε και ασκήτεψε εδώ το 1600 περίπου από τον Άγιο Πέτρο Κινουρείας.
Πήραμε τον δρόμο της επιστροφής πάλι προς τα επάνω μιας και η σημερινή μέρα ήταν μεγάλη γιατί ο επόμενος σταθμός μας θα ήταν τα καυσοκαλύβια και μετά πάλι η ανάβαση στον σταυρό με προορισμό την Αγία Άννα.

Η πληρότητα που εκπέμπουν τα λαμπερά προσωπά τους, η απόλυτη ηρεμία και γαλήνη μαρτυρούν ότι σε αυτό τον άγριο τόπο κάτι ιδιαίτερο συμβαίνει. Η έρημος του Αγίου Όρους ''μιλά'' σε όσους την επισκέπτονται.
ψηλά επάνω η σπηλιά που ασκήτεψε ο Άγιος Νείλος 
Κατεβαίνοντας στον Άγιο Νείλο 

Αφήνοντας τον Άγιο Νείλο πέσαμε στο πέτρινο μονοπάτι που συνέχιζε μέσα από την έρημο για τα καυσοκαλύβια.
 Κάναμε μία μικρή στάση χαζεύοντας την μοναδική θέα γύρω μας και μετά από αρκετή ώρα φάνηκε μπροστά μας η μικρή Όαση διάσπαρτη από καλύβες μέσα στο λιγοστό πράσινο γύρω από την μοναδική σε ομορφιά σκήτη χτισμένη στην απότομη πλαγιά δίπλα από την θάλασσα.




Κατηφορίσαμε το μονοπάτι που "πρασίνιζε"καθώς πλησιάζαμε τα πρώτα καλύβια της σκήτης  και φθάσαμε στο μικρό Κυριακό κάνοντας  άλλη μια στάση εδώ και παρατηρώντας το σπάνιο σε ομορφιά τοπίο γύρω μας.
Παντού ηρεμία και γαλήνη.


στα Καυσοκαλύβια


Καυσοκαλύβια

Ο Δικαίος της σκήτης μας υποδέχθηκε στο αρχονταρίκι οδηγώντας μας στο μικρό ξύλινο μπαλκόνι που ήταν κρεμασμένο πάνω από το καταπράσινο περιβόλι και την θάλασσα, μας έφερε το ρακί με τα λουκουμάκια .

Γνώριμο σημείο γιατί δύο χρόνια νωρίτερα είχαμε ξαποστάσει στο ίδιο ακριβώς μπαλκόνι.
Μετά την επίσκεψη μας στο κυριακό ευχαριστήσαμε τους λιγοστούς μοναχούς και φύγαμε παίρνοντας τον ανήφορο για το μονοπάτι που θα μας οδηγούσε στον σταυρό μέσω Κερασίας.



το μονοπάτι του σταυρού , σημείο που διακρίνεται στο βάθος χαμηλά η Αγία Άννα
οι εναλλαγές του τοπίου στα μονοπάτια του Όρους κρύβουν πραγματικά τον πλούτο και την ποικιλία της φύσης μέσα σε μια μικρή χερσόνησο
Tεχνικό μονοπάτι με συνεχόμενες τραβέρσες και ανηφόρα γύρω στα 800+ .
Πέρασε αρκετή ώρα μέχρι να ανέβουμε πάλι ψηλά , περάσαμε τα χρωματιστά κελιά της Κερασιάς και μπήκαμε στο μονοπάτι του σταυρού που κατηφόριζε προς την Αγία Άννα, ο καιρός σε όλο αυτό το οδοιπορικό ήταν με το μέρος μας πραγματική Άνοιξη.

Η σκήτη της Αγίας Άννας
το ηλιοβασίλεμα στην Αγία Άννα
Σκήτη Αγίας Άννας, Κυριακό
Λίγα σύννεφα εμφανίστηκαν ακριβώς από επάνω μας και κάποιες ψιχάλες έπεσαν καθώς  αντικρίσαμε την Αγία Άννα από ψηλά.
Συνεχίσαμε τον κατήφορο για την σκήτη περνώντας από γνωστά σημεία καθώς τα τελευταία δύο χρόνια πρέπει να περάσαμε τουλάχιστον έξι φορές από εκεί.
Ατέλειωτη η κατηφόρα για την σκήτη, φτάσαμε στα χαρακτηριστικά πολλά σε αριθμό σκαλοπάτια και μετά από λίγο περάσαμε στην γνώριμη σε όλους αυλή του κυριακού.
Μετά την υποδοχή και το κέρασμα μας έδωσαν δωμάτιο και μας ανακοίνωσαν το πρόγραμμα της σκήτης.



Οι γάτες και πάλι εκεί δεν μας άφηναν σε ησυχία , το μοναδικό μέρος στην γη ίσως που τα γατάκια είναι τόσο ήμερα και τόσο κοντά στον άνθρωπο.

Την επόμενη μέρα και μετά την πρωινή λειτουργία ξεκινήσαμε για την Οσίου Γρηγορίου διαμέσου Νέας Σκήτης , Παύλου και Διονυσίου.

Νέα Σκήτη
αφήνοντας πίσω μας την Διονυσίου , χαρακτηριστικό σημείο στον περίβολο της μονής
μεταξύ Αγίας Άννας και Νέας Σκήτης
Περνώντας από την Παύλου πραγματικά σαστίζει κανείς με αυτό το επιβλητικό βυζαντινό κάστρο όσες φορές και να το δει.

Μονή Οσίου Γρηγορίου , άποψη από το μπαλκόνι της μονής

Μονή Οσίου Γρηγορίου
Γρήγορα μπήκαμε στο όμορφο και πυκνό μονοπάτι δίπλα στην θάλασσα για την Διονυσίου και αμέσως μετά για την Γρηγορίου.


Ι.Μ.Οσίου Γρηγορίου η είσοδος με το μέγα σήμαντρο



Φτάνοντας στο μοναστήρι που ήταν και ο τελευταίος μας προορισμός μπήκαμε στο σχεδόν γεμάτο αρχονταρίκι από πιστούς που βρισκόντουσαν εκεί για την αλλαγή του χρόνου.

Το Καθολικό της Μονής Γρηγορίου, τιμώμενο στο όνομα του Αγίου Νικολάου, άρχισε να κτίζεται αμέσως μετά την πυρκαγιά του 1761.


Μας έδωσαν δωμάτιο μετά το κέρασμα οι πολύ φιλικοί δόκιμοι και αμέσως μετά αφού τακτοποιηθήκαμε στα δωμάτια κάναμε την βόλτα μας στους γύρω χώρους της μονής.
Η θέα στην θάλασσα από όλα τα σημεία σχεδόν της μονής αλλά και κυρίως από το δωμάτιο δεν μπορεί να την περιγράψει κανείς με λέξεις.
Στις 6 ακριβώς το απόγευμα και μετά την πρόχειρη τράπεζα θα ξεκίναγε μια μεγάλη αγρυπνία επτά ωρών με βυζαντινό "άρωμα" και ήχους πλάγιους που σε μετέφεραν πίσω στον χρόνο, είχαμε μείνει πραγματικά εκστασιασμένοι με την μοναδική κατανυκτική ατμόσφαιρα.


Η επόμενη μέρα νωρίς το πρωί και μετά την πρωινή λειτουργία μας βρήκε στην τράπεζα  που μετά το γεύμα της πρώτης ημέρας του χρόνου μας μοίρασαν κόλλυβα και την παραδοσιακή υπέροχη βασιλόπιτα .
Μια νέα χρονιά ξεκίναγε πάλι από εδώ με ένα τρόπο πολύ διαφορετικό από αυτόν που ζούμε συνήθως στην πόλη.
Κατεβήκαμε στον αρσανά της μονής κοιτώντας πάντα πίσω μας το επιβλητικό μοναστήρι που μοιάζει με μεγάλο πλεούμενο πάνω στην θάλασσα και ανανεώσαμε το ραντεβού μας για του χρόνου, κάπου εδώ ολοκληρώθηκε και αυτό το οδοιπορικό περιμένοντας το πλοίο για την Δάφνη.




Ο Βασιλεύς της Δόξης , χειρ Νικολάου Σαρρή
Παναγία βρεφοκρατούσα 1775 , Ιερά μονή Οσίου Γρηγορίου, Άγιον Όρος
Η ταπεινή Βασίλισσα όπως την αποκαλούσε ο Φώτιος Κόντογλου


Διαδρομές στο Όρος
Κουτλουμούσι - Μονή Ιβήρων μέσω Παναγούδας
http://www.movescount.com/moves/move89976449
Ιβήρων - Αγίασμα Αγίου Αθανασίου - Μεγίστη Λαύρα
http://www.movescount.com/moves/move89976590
Μεγίστη Λαύρα - Άγιος Νείλος - Καυσοκαλύβια- Αγία Άννα
http://www.movescount.com/moves/move89976756

Ο Ιησούς Φωτοδότης του Φώτη Κόντογλου
τα ανεκτίμητης αξίας χειρόγραφα εκκλησιαστικά βιβλία στο μουσείο της Ι.Μ.Ιβήρων

Άγιος Δημήτριος ο Μυροβλύτης - περί τα μέσα του 17ου αι. μ.Χ. - Mονή Iβήρων, Άγιον Όρος

Άγιος Δημήτριος ο Μυροβλύτης - Θεοφάνης ο Κρης, Μονή Μεγίστης Λαύρας, 1535 - 1541 μ.Χ.